تصفیه فاضلاب فرآیند حذف انواع آلاینده ها از فاضلاب است که باعث می شود آن را در محیط زیست یا استفاده مجدد از آن بی خطر کند. این فرآیند برای حفظ سلامت عمومی و محیط زیست امری کاملا ضروری است.
چندین مرحله در تصفیه فاضلاب وجود دارد:
تصفیه مقدماتی (Preliminary Treatment):
این مرحله شامل غربالگری یا آشغالگیری (screen) برای حذف اجسام بزرگ، مانند زباله، و حذف ذرات جامد یا دانه گیری (grit removal) برای حذف ماسه، شن، و سایر ذرات کوچک است.
تصفیه اولیه (Primary Treatment):
این مرحله شامل حذف مواد جامد معلق از طریق رسوب و ته نشینی اولیه می باشد. فاضلاب در مخازن بزرگ نگهداری می شود و اجازه می دهد تا ته نشین (sedimentation) شود و مواد جامد به پایین فرو می روند و مواد سبک تر به سطح شناور می شوند. سپس این مواد جامد خارج شده و به درستی دفع می شوند.
تصفیه ثانویه (Secondary Treatment):
در این مرحله از فرآیندهای بیولوژیکی برای حذف مواد آلی و مواد مغذی از فاضلاب استفاده می شود. رایج ترین روش تصفیه لجن فعال (activated sludge) است که در آن میکروارگانیسم ها مواد آلی موجود در فاضلاب را تجزیه می کنند. روش‌های دیگر عبارتند از فیلترهای چکنده (trickling filters) و کنتاکتورهای بیولوژیکی دوار (RBC).
تصفیه تکمیلی (Tertiary Treatment):
همچنین به عنوان تصفیه پیشرفته شناخته می شود، این مرحله برای حذف بیشتر ناخالصی های باقی مانده و افزایش کارایی فرآیند تصفیه فاضلاب استفاده می شود. روش های مورد استفاده ممکن است شامل فیلتراسیون شنی (sand filtration)، ضدعفونی (disinfection) با مواد شیمیایی یا اشعه ماوراء بنفش (ultraviolet light) یا فیلتراسیون غشایی باشد.
تصفیه لجن (Sludge Treatment):
جامداتی که در مراحل تصفیه اولیه و ثانویه حذف می شوند به عنوان لجن نیز معروف است، برای کاهش حجم و ایمن ساختن آن برای دفع یا استفاده مجدد، تصفیه می شوند. روش های رایج شامل هضم بی هوازی (anaerobic digestion)، هضم هوازی (aerobic) و آبگیری (dewatering) است.
پس از طی مراحل تصفیه فاضلاب، می‌توان پساب تصفیه شده خروجی را به رودخانه‌ها، دریاچه‌ها یا اقیانوس‌ها تخلیه کرد، جایی که رقیق‌سازی و فرآیندهای طبیعی بیشتر آب را تصفیه می‌کنند. روش دیگر، پساب تصفیه شده را می توان برای کشاورزی و آبیاری فضای سبز، فرآیندهای صنعتی یا حتی استفاده مستقیم آشامیدنی، بسته به سطح تصفیه به دست آمده، مورد استفاده مجدد قرار داد. تصفیه فاضلاب در حفظ کیفیت آب، حفاظت از محیط زیست و تضمین تامین آب پایدار برای استفاده انسان بسیار مهم است.
