BOD یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی کیفیت آب است، به ویژه در بررسی آلودگی آب‌های فاضلاب. BOD نشان دهنده مقدار اکسیژن مورد نیاز برای تجزیه مواد آلی توسط میکروارگانیسم‌های زنده در محیط آبی است. وقتی مواد آلی در آب وجود داشته و به محیط آبی وارد می‌شوند، میکروارگانیسم‌های زنده این مواد را به عنوان منبع تغذیه مصرف می‌کنند و برای این کار اکسیژن مصرف می‌کنند. بنابراین، اندازه‌گیری BOD به ما کمک می‌کند تا میزان آلودگی آب و همچنین تأثیرات مختلف آلاینده‌ها را ارزیابی کنیم.
مقدار BOD بیشتر در فاضلاب‌هایی که حاوی مقدار زیادی از مواد آلی هستند، افزایش می‌یابد. اندازه‌گیری BOD از اهمیت بسیاری برای مراکز تصفیه فاضلاب برخوردار است، زیرا این اطلاعات راجع به نیاز اکسیژنی مواد آلی موجود در فاضلاب ارائه می‌دهد و به طراحی و عملکرد موثرتر ایستگاه‌های تصفیه کمک می‌کند.
BOD فاضلاب چیست؟
BOD یا Biological Oxygen Demand به اکسیژن خواهی بیولوژیکی فاضلاب اشاره دارد. به عبارت دیگر، BOD نشان دهنده مقدار اکسیژن مورد نیاز برای تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب توسط میکروارگانیسم ها است.
اهمیت BOD در تصفیه فاضلاب
اندازه گیری میزان آلودگی فاضلاب: هر چه BOD فاضلاب بیشتر باشد، بار آلودگی آن نیز بیشتر خواهد بود.
انتخاب تجهیزات تصفیه فاضلاب: با اندازه گیری BOD می توان مناسب ترین روش تصفیه را برای فاضلاب انتخاب کرد.
کنترل کیفیت پساب خروجی تصفیه خانه: BOD پساب خروجی تصفیه خانه باید در محدوده استانداردهای محیط زیستی باشد.
روش اندازه گیری BOD
روش استاندارد 5 روزه: این روش متداول ترین روش اندازه گیری BOD است. در این روش، نمونه فاضلاب در شیشه های BOD با آب مقطر و میکروارگانیسم ها مخلوط شده و به مدت 5 روز در دمای 20 درجه سانتی گراد نگهداری می شود. BOD با اندازه گیری کاهش اکسیژن محلول در این مدت محاسبه می شود.
روش های سریع: روش های سریع مختلفی برای اندازه گیری BOD وجود دارد که دقیق هستند اما به اندازه روش استاندارد 5 روزه دقیق نیستند.
تفاوت COD و BOD
- COD یا Chemical Oxygen Demand به اکسیژن خواهی شیمیایی فاضلاب اشاره دارد. COD همه مواد آلی موجود در فاضلاب را اندازه گیری می کند، اعم از مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی و غیرقابل تجزیه بیولوژیکی.
- BOD فقط مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی را اندازه گیری می کند.
آزمایش BOD زمان بر است (حدود 5 روز) ، در حالی که آزمایش COD سریعتر انجام می شود (حدود 3 ساعت).
COD فاضلاب چیست؟
جدول حد مجاز BOD در فاضلاب
| نوع فاضلاب | حد مجاز BOD (میلی گرم بر لیتر) |
|---|---|
| فاضلاب بهداشتی | 30 |
| فاضلاب رستوران ها | 100 |
| فاضلاب صنایع لبنی | 400 |
| فاضلاب نوشابه سازی | 150 |
| فاضلاب روغن و مارگارین | 250 |
| فاضلاب کارخانجات تولید الکل | 1000 |
